اثرات مقادیر مختبف فسفر و روی بر روی تغذیه آهن در گیاه افتابگردان

اثر فسفر، آهن (غیرآلی، fecl3 و آلی، fe-eddha) و روی بر روی تغذیه آهن در گیاه آفتابگردان در دو آزمایش جداگانه تحت شرایط گلخانه ای مورد مطالعه قرار گرفت . در اولین آزمایش ، گیاه آفتابگردان بمدت 18 روز در محلول غذائی که حاوی فسفر بمیزان 5ˆ1، 5ˆ2، 5ˆ2، 5ˆ3، و 5ˆ4 میلی مل در لیتر و آهن به صورت غیرآلی و یا آلی و به مقدار 25ˆ90، 75ˆ0 و 5ˆ1 قسمت در میلیون کشت داده شد. در دومین آزمایش محلول غذائی حاوی فسفر بمیزان (25ˆ0، 75ˆ0 و 5ˆ1 میلی مل در لیتر آهن بصورت آلی و به مقدار 25ˆ0، 75ˆ0 و 5ˆ1 قسمت در میلیون و روی بمیزان (1ˆ0، 2ˆ0 و 4ˆ0 قسمت در میلیون) بود. در ابتدای ازمایش ph محلول های غذائی روی 5ˆ5 تنظیم گردیده و هر روز در طی مدت آزمیش تغییرات ph اندازه گیری شد. طرح آماری آزمایش کاملا" تصادفی بوده بنحوی که تیمارها بصورت فاکتوریل در 3 تکرار قرار گرفته بودند. گیاهانی که از آهن بفرم آلی استفاده کرده بودند (به جزء آنهاکه 25ˆ0 قسمت در میلیون آهن در محلول غذائی داشتند) نشانه ای از علائم کمبود آهن نشان ندادند. در گیاهانی که از آهن بصورت فرم غیرآلی استفاده کرده بودند بعد از 7 تا 10 روز علائم کمبود آهن ظاهر شد. اما بعد از 3 یا 4 روز (به استثناء آنها که 25ˆ0 قسمت در میلیون آهن در محلول غذائی داشتند) این علائم از بین رفت - بنظر میرسد که 25ˆ0 قسمت در میلیون آهن در محلول غذائی برای 18 روز رشد آفتابگردان کافی نبوده و همین عامل سبب باقیمانده علائم کمبود و بالا رفتن نسبت p/fe در گیاهانی شد که از آهن بصورت هر دو فرم استفاده کردند. مقدار فسفر محلول غذائی بر روی وزن خشک و غلظت فسفر در ریشه در تمام مقادیر آهن غیرآلی اثر محسوسی داشت . افزایش فسفر و یا آهن سبب تغییرات محسوس ولی غیر یکنواخت در مقدار روی، منگنز و مس در ریشه گردید. همچنین وزن خشک قسمت هوائی گیاه بطورکلی با افزایش فسفر و آهن در محلول غذائی در هر دو فرم آهن افزایش پیداکرد. فسفر بر روی غلظت آهن در قسمت هوائی گیاه (به جز در چند مورد) اثر محسوسی نداشت که دلالت بر قابل استفاده بودن آهن بفرم آلی و غیرآلی تحت شرایط آزمایش مادر گیاه آفتابگردان میکند. با افزایش آهن 25ˆ0 به 75ˆ0 قسمت در میلیون اثر محسوسی در مقدار اهن در قسمت هوایی گیاه نداشت . صرفنظر از مقدار فسفر و آهن در محلول غذائی، افزایش روی کاملا" سبب افزایش روی در ریشه و قسمت هوائی گیاه شد. همچنین میزان روی در محلول غذائی باعث تغییراتی غیر یکنواخت در مقدار فسفر قسمت هوائی گیاه گردید. با افزایش روی، غلظت آهن در تیمار 5ˆ1 قسمت در میلیون آهن در قسمت هوائی گیاه کاهشی پیدا کرد که این نشان اثر متقابل آهن و روی در محلول غذائی گیاه است .